ⴼⵉⵏⵉⴽⵙ ⵏ ⵜⵎⴰⵣⵉⵖⵜ (2)


ⴰⴷ ⵓⵔ ⴰⴽ ⵉⵙⵙⵓⵙⵎ ⴰⴷⴷⴰⴷ ⴰⴷ ⵜⵉⵏⵉⴷ : « ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⵓⵎⵥ ⴰⵏⵙⴰ ⵏⵏⵙ ⴷⴼⴼⵉⵔ ⵓⵚⵚⵏⵚⴱ ⵏⵏⵙ ». ⵉⵙⵓⵍ ⵓⵖⴰⵔⴰⵙ ⵏⵏⵙ ⵉⵖⵣⵣⵉⴼ. ⴰⴳⵉ ⴰⴷ ⵉⵍⵉ ⵡⴰⵜⵉⴳ ⵏ ⵜⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⴷⴷⴰⵡ ⵏ ⵜⵓⵜⵍⴰⵢⵜ ⵢⴰⴹⵏⵉⵏ. ⴰⵛⴽⵓ ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⵍⵍⴰ ⴳ ⵜⵎⴰⵣⵉⵔⵜ ⵏⵏⵙ, ⵓⵔ ⵜⴻⵜⵜⵉⵔⵉ ⵅⴰⵙ ⴰⵣⵔⴼ ⵏⵏⵙ. ⵓⵛ ⴰⵙ ⴰⴱⴷⴰ ⴰⵜⵉⴳ ⴰⵏⴰⴼⵍⵍⴰ.

ⵓⵔ ⴷ ⵡⴰⴽⵓⵛ ⵏⵏⴰ ⵉⵙⵜⴼⴼⵏ ⵜⵓⵜⵍⴰⵢⵉⵏ, ⵜⴰⵎⵣⵡⴰⵔⵓⵜ, ⵜⵉⵙ ⵙⵏⴰⵜ, ⵜⵉⵙ ⴽⵔⴰⴹ… ⵅⴰⵙ ⴰⴼⴳⴰⵏ ⵏⵏⴰ ⵖⵓⵔⵙ ⵉⵎⴰⵏ ⵏⵖⴷ ⵉⵅⴼ ⵉⵄⵣⵣⴰⵏ, ⴷ ⵜⵎⴰⴳⵉⵜ ⵉⵎⵇⵇⵓⵔⵏ ⴷ ⵜⵏⴱⴰⴹⵜ. ⴽⵓ ⵜⵓⵜⵍⴰⵢⵜ ⵢⴰⵜⵜⵓⵢⵏ, ⴷⴼⴼⵉⵔ ⴰⵙ ⴰⵎⴰⵜⴰ ⵏ ⵎⵉⴷⴷⵏ ⵏⵖⴷ ⵢⴰⵏ ⵓⴳⴷⵓⴷ ⵉⴼⵔⴽⵏ.

ⵉⵇⵇⴰⵏⴷ ⴰⵅ ⴰ ⵏⵎⵙⴰⵡⴰⴹ ⴳⴰⵔⴰⵅ ⵙ ⵜⵉⵔⵔⴰ, ⵙ ⵉⵙⴽⴽⵉⵍⵏ, ⴰⵛⴽⵓ ⵜⵉⵔⵔⴰ ⵜⴳⴰ ⴰⵎ ⵜⵉⴱⵔⴱⵛⵜ, ⵉⴷⵔⵉⵣⵏ ⵏⵏⵙ ⵓⵔ ⵙⴰⵔ ⵜⵜⵓⵙⵙⴼⴹⵏ. ⵜⴰⵏⵎⵎⵉⵔⵜ ⵛⵉⴳⴰⵏ ⵉ ⵉⵎⵣⵡⵓⵔⴰ ⵏⵏⴰ ⴰⵅ ⵓⴷⵊⵏ ⵜⴰⴷⵍⵙⴰ ⵏ ⵉⴷⵔⵉⵣⵏ ⴳ ⵜⵏⵣⵔⵓⴼⵜ, ⵉⴷⵓⵔⴰⵔ ⵓⵍⴰ ⵉⴼⵔⴰⵏ. ⵜⵉⵔⵔⴰ ⵏⵏⵙ ⵉⵄⴷⵍⵏ ⴳ ⵉⵙⴽⴽⵉⵍⵏ ⴷ ⵜⵡⵉⵍⴰ ⵏⵏⵙ ⵓⵍⴰ ⵓⵏⵎⴰⵍⴰ ⵏⵏⵙ ⵓⵍⴰ ⴳ ⵓⴼⵔⵉⵙ ⵏⵏⵙ ⴰⵏⴰⵡⴰⵢ.

ⴰⵎⴰⵔⴰⵢ ⴰⵎⴰⵣⵉⵖ ⵉⵜⵜⴰⵔⴰⵏ ⵙ ⵉⵍⵙ ⵏ ⵜⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵔⵉⴼⵉⵜ ⵏⵖⴷ ⵜⴰⵛⵍⵃⵉⵜ ⵏⵖⴷ ⵜⵉⵏ ⴰⵟⵍⴰⵚ ⵉⵅⵚⵚⴰ ⴰⴷ ⵉⴳ ⵜⴰⵎⵙⵙⵓⵎⴰⵏⵜ ⵏⵏⵙ ⵃⵎⴰ ⴰⴷ ⵉⵙⵙⴼⵔⵓ ⴰⵡⴰⵍ ⵏⵏⵙ, ⴰⴷ ⵉⵙⵎⵉⵡⴹ ⵉⵜ (rapprocher) ⵉ ⴰⴽⴽⵯ ⵉⵎⴰⵣⵉⵖⵏ ⴷ ⵉⵏⵍⵎⴰⴷⵏ ⵏ ⵜⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⴰⴽⴽⵯ ⵎⴰⴽⴰ ⵉⴳⴰ ⵉⵍⵙ ⵏⵏⵙⵏ.

ⵉⵇⵇⴰⵏⴷ ⴰⵅ ⴰⴷ ⵏⵔⵣⵣⵓ ⵅⴼ ⵜⴰⴳⵓⵔⵉ ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⴰⴷⵖⴰⵕ ⵏ ⵜⴳⵓⵔⵉ ⵜⴰⴱⵔⵔⴰⵏⵉⵜ. ⴱⴷⵔ ⴰⴱⴷⴰ ⵜⴰⴳⵓⵔⵉ ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⴳ ⵓⵎⵣⵡⴰⵔⵓ, ⵕⵡⵡⵊ ⵉⵜ. ⴰⴷⵖⴰⵔ ⴰⴷ ⵜⵉⵏⵉⵜ “ⴱⴰⵔⵜⴰⵊⵉ/partager” ⵉⵏⵉ “ⵛⵛⴰⵔ”. ⵥⵡⴰⵔ ⵙ ⵜⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⴰⴽⴽⵯ ⵎⴰⵏⵉ ⵜⴷⴷⵉⵜ. ⵎⴽ ⵔⴰⵔⵏ ⴼⵍⵍⴰⴽ ⵙ ⵜⵓⵜⵍⴰⵢⵜ ⵢⴰⴹⵏⵉⵏ, ⵀⴰⵏ ⵜⵉⵔⵎⵜ ⵏⵏⴽ ⴰⴷ ⵜⵙⵙⴰⵡⵍⵜ ⵢⴰⵜ ⵜⵉⵣⵉ ⵅⴼ ⵜⵎⴰⵣⵉⵖⵜ, ⴰⴷ ⴰⵙ ⵜⵙⵙⵉⵍⵉⵜ ⴰⴷⴷⵓⵔ ⵏⵏⵙ. ⴰⴷ ⵓⵔ ⵜⵃⵛⵛⵎⵜ ⴰⴷ ⵜⵙⵙⴰⵡⵍⵜ ⵙ ⵜⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵎⵇⵇⴰⵔ ⵍⵍⴰⵏ ⵎⵉⴷⴷⵏ ⵜⴰⵎⴰⵏ ⵏⵏⴽ ⵏⵏⴰ ⵓⵔ ⵙⵙⵉⵏⴻⵏ ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ. ⴰⴷ ⵓⵔ ⵜⴻⵜⵜⵓⵜ ⵎⴰⵎⴽ ⵏⵉⵜⵏⵉ ⵣⵣⵓⵣⵔⵏ ⵜⵓⵜⵍⴰⵢⵜ ⵏⵏⵙⵏ. ⵎⵢⴰⵔ ⴰⴷ ⵜⵣⵄⴰⴼⵜ ⵙ ⵡⴰⵡⴰⵍ ⴰⵎⴰⵣⵉⵖ ⵎⴰⵛⴰ ⴰⵎⵥ ⴳ ⵉⵅⴼ ⵏⵏⴻⴽ. ⴰⴽⵓⴷ ⵏⵏⴰ ⴷⴰⵔⴽ ⴰⵢⵜ ⵓⵙⵏⵖⵎⵙ ⵓⵍⴰ ⵜⵓⵙ ⴷ ⴰⵍ ⵖⵓⵔⴽ ⵜⵎⵍⴷⴰ, ⵖⵣⵓ ⴰⴷⵔⵉⵣ ⵏⵏⴽ ⵙ ⵜⵎⴰⵣⵉⵖⵜ.

ⵉⵅⵚⵚⴰ ⵜⵎⵙⵎⵓⵏⵉⵏ ⵜⵉⵎⴰⵣⵉⵖⵉⵏ, ⵉⴳⵔⴰⵡⵏ, ⴷ ⵎⴰⵔⵔⴰ ⵉⵎⴰⵣⵉⵖⵏ ⴰⴷ ⵙⵙⵓⵜⵔⵏ ⴰⴱⴷⴰ ⵉ ⵜⵏⴱⴰⴹⵉⵏ ⴷ ⵜⵎⴷⵔⴰⵡⵉⵏ ⴷ ⵜⵎⵔⵙⴰⵍⵉⵏ ⴰⴷ ⵜⵉⵍⵉ ⵜⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⴳ ⵉⴼⵉⵍⵏ (panneaux) ⴰⴽⴽⵯ ⵎⴰⵏⵉ ⵜⴷⴷⵉⵜ.
ⵉⵅⵚⵚⴰ ⴰⴷ ⵏⵡⵇⵇⵔ ⴰⵙⴳⴷ (religion), ⵓⴳⴳⴰⵔ ⴰⴷ ⵏⵙⵡⵓⵔⵉ ⵙ ⵜⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⴳ ⵓⵙⵙⵍⵎⴷ ⵏ ⵓⵙⴳⴷ.

ⵉⵅⵚⵚⴰ ⴰⴷ ⵉⵍⵉ ⴳⴰⵔⴰⵅ ⵓⵎⵙⴰⵡⴰⵍ ⴰⵎⴰⵙⵙⴰⵏ ⴱⵍⴰ ⵜⵉⴽⵔⴹⵉ (violence)

ⴷⴷⴰⵏ ⵉⵣⵎⴰⵣ ⵏ ⵓⵙⵓⵙⵎ, ⵉⵅⵚⵚⴰ ⴰⴷ ⵏⵔⴰⵔ ⵅⴼ ⵜⵉⴽⵔⴽⴰⵙ ⵏ ⵡⴰⵢⵢⴰⴹ. ⵡⴰⵙⴰ ⵉⵍⵍⴰ ⴰⵅ ⵡⴰⴷⴷⵓⵔ ⵓⵔⴷ ⴰⵎ ⵡⴰⵀⵍⵉ. ⵜⵓⵙⵙⵏⴰ, ⵜⴰⵔⴽⵢⵓⵍⵓⵊⵉⵜ, ⵊⵉⵏⵉⵜⵉⴽ, ⵜⴰⴷⵍⵙⴰ, ⵜⴰⵙⵔⵜⵉⵜ… ⵇⴰⵃ ⵏⵏⵙⵏ ⴰⴽⵉⴷⵏⵅ. ⵎⴰⵅ ⴰⴷ ⵏⵇⵇⵉⵎ ⴳ ⵓⴷⵖⴰⵔ ⵏ ⵉⴳⵍⵍⵉⵏ ⵡⴰⵔ ⵜⵉⵣⵎⵎⴰⵔ. ⵓⵜ ⵓⵣⵣⴰⵍ ⵎⴰⵃⴷ ⵉⵔⵖⴰ.

ⴳ ⵓⵎⵣⵡⴰⵔⵓ ⵓⵛ ⴰⴷⴷⵓⵔ ⵉ ⵜⵎⴰⵣⵉⵖⵜ, ⵡⵉⵙ ⵙⵉⵏ ⴼⴽ ⴰⵙ ⴰⴷⴷⵓⵔ, ⵡⵉⵙ ⴽⵔⴰⴹ ⵏⵜⵜⴰⵜ ⴰⴷ ⴰⴽ ⵜⵛⴼ ⴰⴷⴷⵓⵔ.

FINIKS N TMAZIƔT (2)

Ad ur ak issusem addad ad tinid : « Tamaziγt tumẓ ansa nnes deffir uṣṣenṣeb nnes ». Isul uγaras nnes iγzzif. Agi ad ili watig n tmaziγt ddaw n tutlayt yaḍnin. Acku Tamaziγt tella g tmazirt nnes, ur tettiri xas azerf nnes. Uc as abeda atig anafella.

Ur d Wakuc nna isteffen tutlayin, tamezwarut, tis snat, tis kraḍ… xas afgan nna γures iman nγd ixef iɛzzan, d tmagit imeqqurn d tenbaḍt. Ku tutlayet yattuyen, deffir as amata n midden nγd yan ugdud iferken.

Iqqand ax a nemsawaḍ garax s tirra, s iskkilen, acku tirra tga am tiberbect, idrizen nnes ur sar ttussfḍen. Tanemmirt cigan i imezwura nna ax udjen tadlsa n idrizen g tnezruft, idurar ula ifran.

Tirra nnes iɛdlen g iskkilen d twila nnes ula unmala nnes ula g ufris nnes anaway. Amaray amaziγ ittaran s iles n tmaziγt Tarifit nγd Tacelḥit nγd tin Aṭlaṣ ixṣṣa ad ig tamssumant nnes ḥma ad issefru awal nnes i wayyaḍ, ad ismiweḍ it (rapprocher) i akkʷ imaziγen d inelmaden n tmaziγt akkʷ maka iga iles nnesn.

Iqqand ax ad nrezzu xf tguri tamaziɣt adɣar n tguri taberranit. Bder abda taguri tamaziɣt g umezwaru, rwwej it. Adɣar ad tinit “Partager” ini “Ccar”. Zwar s tmaziɣt akkʷ mani teddit. Mek raren fellak s tutlayet yaḍnin, han tiremt nnek ad tessawelt yat tizi xf tmaziɣt, ad as tessilit addur nnes. Ad ur tḥeccmt ad tssawlt s tmaziɣt meqqar llan midden taman nnek nna ur ssinen tamaziɣt. Ad ur tettut mamk nitni zzuzren tutlayt nnesn. Myar ad tezɛaft s wawal amaziɣ maca amẓ g ixf nnek! Akud nna darek ait usneɣmes ula tus d al ɣurek tmelda, ɣzu adriz nnek s tmaziɣt.

Ixṣṣa tmesmunin timaziγin, igrawen, d marra imaziγen ad ssutren abda i tenbaḍin d tmedrawin d tmersalin ad tili tmaziγt g ifilen (panneaux) akkʷ mani teddit.
Ixṣṣa ad nweqqer asged (religion), uggar ad neswuri xf tmaziγt g usselmed n usged.

Ixṣṣa ad ili garax umsawal amassan bla tikerḍi (violence).

Ddan izemaz n ususem, ixṣṣa ad nrar xf tikerkas n wayyaḍ. Wasa illa ax waddur urd am wahli. Tussena, Tarkyulugit, Jinitik, Tadelsa, Tasertit… qaḥ nnesn akidnex. Max ad neqqim g udɣar n igllin war tizemmar? Ut uzzal maḥd irɣa!

G umezwaru uc addur i tmaziγt, wis sin fek as addur, wis krad nettat ad ak tcef addur.

ⵣⵓⵀⵉⵔ ⵙⵡⵉⵔⵜⵉ / Zuhir Swirti


0 Commentaires
Commentaires en ligne
Afficher tous les commentaires